Metabolizm to całokształt reakcji chemicznych i związanych z nimi przemian energii zachodzących w żywych komórkach, stanowiący podstawę wszelkich zjawisk biologicznych. Procesy te pozwalają komórce na wzrost i rozmnażanie, zarządzanie swoją strukturą wewnętrzną oraz odpowiadanie na bodźce zewnętrzne. Reakcje chemiczne składające się na metabolizm są zorganizowane w szlaki metaboliczne. Są to …

Składniki odżywcze to substancje chemiczne dostarczane do organizmu przez pokarm, który dostaje się do niego poprzez układ pokarmowy i wydobywane są z niego w procesie trawienia. Elementy produktów spożywczych są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Należą do nich: białka pełnowartościowe (zwierzęce oraz pochodzące z roślin strączkowych) niepełnowartościowe (roślinne) częściowo niepełnowartościowe, …

Dopuszczalne dzienne spożycie, dopuszczalne dzienne pobranie, dopuszczalna dzienna dawka, ADI to wskaźnik określający maksymalną ilość substancji w przeliczeniu na kilogram masy ciała, która może być spożywana codziennie z żywnością bez znacznych negatywnych skutków dla zdrowia przez całe życie. To pojęcie po raz pierwszy zostało zastosowane przez Radę Europy w 1961 …

Zalecane dzienne spożycie to ilość składników odżywczych, przede wszystkim witamin i soli mineralnych, które organizm przeciętnej osoby dorosłej potrzebuje przyswoić z pokarmem w ciągu doby. Prawidłowe żywienie człowieka polega na całkowitym pokryciu zapotrzebowania jego organizmu na energię oraz wszystkie składniki odżywcze potrzebne do rozwoju życia i zachowania zdrowia. Przez pojęcie …

Wartość odżywcza to stopień w jakim dana żywność/porcja żywności pokrywa potrzeby organizmu w zakresie przemian metabolicznych. Wartość odżywcza jest wypadkową: zawartości poszczególnych składników odżywczych; ich wzajemnego zbilansowania; biodostępności. Inna definicja wartości odżywczej mówi, że jest to suma wartości biologicznej i energetycznej żywności. Wartość odżywcza produktu Wartość odżywcza na opakowaniach produktów …

Podstawowa przemiana materii (PPM) to najmniejsze tempo przemiany materii, zachodzącej w organizmie człowieka, niezbędne do podtrzymania podstawowych funkcji życiowych, znajdującego się w stanie czuwania, w warunkach zupełnego spokoju fizycznego i psychicznego, komfortu cieplnego, który na 12 godzin przed badaniem nie spożywał żadnych posiłków, po 3 dniach diety bezbiałkowej i po …

Wartość energetyczna to ilość energii w danym produkcie jaką organizm może przyswoić przez trawienie. Wartość energetyczna wyrażana jest w kilokaloriach (kcal) i kilodżulach (kJ). Zgodnie z Międzynarodowym Układem jednostek Miar oraz konsensusem FAO/WHO/UNU z 1971 r. energia wyrażana jest w dżulach (J), oraz dodatkowo kaloriach (cal). 1 kcal jest równa …

Kaloria to historyczna jednostka ciepła, obecnie jest pozaukładową jednostką energii (skrót cal), ponieważ ciepło jest utożsamiane z energią; często używana jest jednostka wielokrotna kilokaloria (skrót kcal); 1 kcal = 1000 cal. Megakaloria (milion kalorii, skrót Mcal) nosiła kiedyś osobną nazwę „termia”. Kalorie w dietetyce Określenie ilości kalorii w produktach żywnościowych …

Trawienie u człowieka to rodzaj trawienia zewnątrzkomórkowego, proces zachodzący w układzie pokarmowym człowieka, w którym wielkocząsteczkowe związki chemiczne (np. białka, węglowodany, tłuszcze), za sprawą enzymów trawiennych układu pokarmowego, rozkładają się na mniejsze cząsteczki w celu ich wchłonięcia i przyswojenia przez organizm. Jama ustna U ludzi proces trawienia zaczyna się już …

Wchłanianie pokarmu to pobieranie substancji pokarmowych przez powierzchnię błon śluzowych i błon komórkowych, np. wchłanianie produktów trawienia w jelicie. Zachodzi dzięki pracy komórek, głównie ich swoistej wybiórczości, wspomagane jest przez procesy dyfuzji i osmozy. Niewielkie cząsteczki obojętne elektrycznie bądź rozpuszczalne w tłuszczach przenikają bezpośrednio przez błonę komórkową zgodnie z gradientem …