Nadwrażliwość pokarmowa to nieprawidłowa reakcja organizmu na pokarmy, które dla zdrowych osób są nieszkodliwe. Obejmuje alergie pokarmową, która stymuluje działanie systemu odpornościowego i nietolerancję pokarmową, która nie stymuluje działania systemu odpornościowego.

Reakcje nadwrażliwości pokarmowych można podzielić ze względu na mechanizm powstawania:

immunologiczny
reakcje IgE-zależne (typ I nadwrażliwości)
reakcje IgE-niezależne (typy II–IV)
nieimmunologiczny (dawniej: nietolerancja pokarmowa).

Przykłady dolegliwości mogących mieć podłoże w nietolerancji pokarmowej IgG-zależnej:

migrena
fibromialgia
zespół jelita drażliwego
wiele objawów o charakterze przewlekłym

Niealergiczna nadwrażliwość pokarmowa

Do nietolerancji pokarmowych o podłożu nieimmunologicznym zalicza się zaburzenia trawienia składników pokarmowych, np.:

nietolerancję laktozy
nietolerancję skrobi
wrodzony niedobór sacharazy, z którym zawsze współwystępuje niedobór izomaltazy
pierwotną nietolerancję monosacharydów.

Nietolerancja laktozy jest najbardziej powszechnym typem nietolerancji żywności. Ludzie cierpiący na nietolerancję laktozy nie posiadają wystarczającej ilości enzymu laktazy do trawienia cukru laktozy znajdującego się w mleku. Innymi typami często występującej nietolerancji są nietolerancja fruktozy, glutenu, alkoholu, wybranych typów błonnika oraz dodatków do żywności takich jak wzmacniacze smaku czy konserwanty używane w żywności.